Cultureel Erfgoed

UNESCO definieert immaterieel erfgoed als ‘festiviteiten, rituelen en sociale praktijken, spreken, zingen en vertellen, uitvoerende kunsten, traditioneel vakmanschap/ambachten en kennis en gebruiken rondom natuur en universum – en de instrumenten, objecten en culturele ruimtes die daarmee zijn verbonden – die door gemeenschappen, groepen en, in sommige gevallen, individuen worden beleefd als erfgoed en hen een gevoel van identiteit en continuïteit geven’.
Dit immaterieel erfgoed wordt steeds opnieuw vormgegeven in samenhang met maatschappelijke veranderingen en in interactie met de sociale omgeving en van generatie op generatie doorgegeven. Hiermee wordt het erfgoed min of meer geborgd voor de toekomst.

Waarom is het behoud van het cultureel erfgoed zo belangrijk?
Immaterieel erfgoed is in de eerste plaats belangrijk voor de ‘erfgoedgemeenschap’, de mensen die het erfgoed beoefenen en er een gevoel van identiteit en continuïteit aan ontlenen. Ook is het van belang voor mensen die het erfgoed beleven en ervan genieten. Zij behoren tot de grotere erfgoedgemeenschap. In ons geval zijn dat de mensen uit onze kleine gemeenschap.

In de tweede plaats is het een weerspiegeling van de rijke en toenemende culturele diversiteit in Nederland. Het zegt iets over Nederland en de inwoners van Nederland. Bewustwording van elkaars cultureel erfgoed kan tot meer onderling respect leiden.

Immaterieel erfgoed heeft ook een economische waarde, bijvoorbeeld omdat het erfgoed bezoekers en toeristen trekt en zo bijdraagt aan de economische ontwikkeling van een bepaalde regio. Vooral de bondsfeesten en federatiefeesten zijn evenementen die grote aantallen bezoekers trekken. Denk bijvoorbeeld aan het Oud-Limburgs Federatiefeest waarin jaarlijks meer dan honderd verenigingen deelnemen met meer dan 30.000 bezoekers. Maar ook de verschillende rijksmonumenten die ons dorp rijk is, zoals Chateau St Gerlach, de Westvleugel, het Pachthof, de Sint-Gerlachuskerk, de grafkelder, de Gerlachuskapel, het Gerlachusputje, de Sint-Martinuskerk, het Wijnantshof, Hoeve Broers en verschillende andere mergelhoeve’s.

Schutterijen en de evenementen die door schutterijen worden georganiseerd, hebben ook een sociale waarde. Het actief deelnemen aan culturele evenementen schijnt effect te hebben op de gezondheid, integratie, sociale samenhang en de leefbaarheid van de gemeenschap. Het luisteren naar muziek bijvoorbeeld lijkt een verband te hebben met een betere gezondheid. Mensen die met cultuur in aanraking komen lijken ook een positiever wereldbeeld te hebben. Cultuurparticipatie en educatie in zijn algemeenheid, lijken een positief effect te hebben op kinderen. Deze positieve sociale effecten en het feit dat schutterijen het als hun verantwoordelijkheid beschouwen dit stukje erfgoed voor de gemeenschap te behouden, zorgt ervoor dat we evenementen zoals een schuttersfeest blijven organiseren.

Lijkt het in de volgende afbeelding niet alsof onze broeders van de Nachtwachtgilde Berg en Terblijt rechtstreeks van een schilderij zijn afgelopen. Dit is Nederlandse cultuur ten voeten uit. Te bewonderen tijdens bondsschuttersfeesten.

“Zonder cultuur wordt het leven schraal, dof en bleek” schreef staatssecretatis Gunay Uslu in 2022 in het herstelplan voor de cultuursector. En daarmee duidde de staatssecretaris nogmaals het belang ervan voor onze samenleving.

Wij onderschrijven dit en hopen dan ook met de organisatie van het bondsschuttersfeest in Houthem-St. Gerlach bij te dragen aan het behoud van deze cultuur binnen onze relatief kleine gemeenschap.

Wij nodigen u van harte uit dit samen met ons te beleven.